Wspólne świętowanie urodzin, firmowe „wigilie” i „jajeczka” czy pączek w Tłusty Czwartek – wszystkie te zwyczaje są tak sympatyczne i popularne, że najczęściej widzimy w nich same plusy. Także te finansowe. Istnieje bowiem wiele publikacji o tym, dlaczego i jak wpisywać, chociażby tłustoczwartkowe szaleństwo, w koszty działalności, jako bonus zwiększający lojalność pracowników [1]. Nie trzeba jednak specjalnych badań, by gołym okiem dostrzec, jak spora dawka węglowodanów wpływa na zespół – po chwilowym ożywieniu pojawia się senność, a efektywność pracy spada – często nawet do zera. Nie jest to absolutnie powód, by rezygnować z miłych, motywujących tradycji. Ale co, jeśli problem pojawia się częściej? A nawet codziennie?

Afternoon slump, czyli popołudniowy spadek energii, to termin odnoszący się do dość powszechnego zjawiska. Efektywność – najwyższa w pierwszej części dnia – naturalnie spada w godzinach 13-15. Jesteśmy wówczas nieco senni, a przez to bardziej rozkojarzeni. Problem pojawia się w momencie, w którym to naturalne zjawisko przybiera na sile i uniemożliwia nam pracę. Albo występuje codziennie i to w dużym natężeniu. Jakie mogą być powody takiego stanu?

Zmęczenie to nie wszystko, w czasie afternoon slump wiele osób odczuwa także bóle głowy, osłabienie mięśni i widzenia, rozdrażnienie i nagły apetyt na słodycze. Jeśli objawy te przybierają na sile, możemy nie tylko zaszkodzić efektywności w pracy, ale relacjom w zespole, a także zdrowej diecie [2].

Przyczyny nadmiernego spadku energii w godzinach popołudniowych

• Niedobór snu

Według ubiegłorocznego raportu STADA Health Report 57 proc. Polaków sięga po środki na sen [3]. Powód? Ten sam raport dowodzi, że niemal połowa z nas (aż 47%!), zamiast odpoczywać, zamartwia się wydarzeniami dnia codziennego. Zaburzenia snu realnie wpływają na spadek energii następnego dnia, co z kolei powoduje, że obawiamy się o problemy z pracą – i tak tworzy się błędne koło stresu.

• Niezdrowa dieta

Nieprzypadkowo wspominaliśmy właśnie o Tłustym Czwartku – to prawdziwe święto węglowodanów prostych, w dodatku przyswajanych ad hoc, bez właściwych odstępów między posiłkami. Tymczasem dietetycy wprost wskazują na korelację między odpowiednio zbilansowanym menu (co ważne, bilans ten obejmuje także węglowodany, ale przyjmowane w racjonalny sposób), a spadkami energii w czasie dnia pracy. Z badań, przeprowadzonych przez organizację Health Enhancement Research Organization wynika, że pracownicy, którzy regularnie jedzą zdrowe posiłki, osiągają aż o 25 proc. większą wydajność w pracy, w porównaniu do osób, które nie odżywiają się zdrowo [4].

• Źle dobrany plan treningów

Ruch to zdrowie? Oczywiście. Ale jak wszystko inne powinien być planowany i realizowany „z głową”. Okazuje się bowiem, że na przykład poranny trening może zwiększyć wyrzut kortyzolu, a stres przełoży się na obniżenie jakości pracy [5]. Lepiej więc omówić plan ćwiczeń z trenerem po opisaniu mu indywidualnego rozkładu dnia i charakteru pracy.

• Zbyt małe nawodnienie

Na jeden kilogram masy ciała, powinniśmy wypijać około 0,02 litra wody. To oznacza od 1,5 do 2 litrów wody na dorosłą osobę na dobę. W czasie upałów ten parametr wzrasta nawet do 5 litrów [6]. Tymczasem w natłoku obowiązków często o tym zapominamy. Efekty odwodnienia dopadają nas właśnie po południu, w postaci dekoncentracji i znużenia.

• Za silny stres

Stres wpływa nie tylko na sen, ale także na to, jak działamy w ciągu dnia pracy. Bardzo często skupiamy się na kwestiach fizycznych i np. winą za senność obarczamy trawienie, podczas gdy to nasz mózg domaga się chwili odpoczynku od stresorów [7].

Czy wiesz, że… aż 15% Polaków w ciągu dnia pracy nie je w ogóle, a ponad 50% nie wypija dostatecznej ilości płynów [8,9]? O żywieniowych potknięciach polskich pracowników i sposobach, by wspierać ich w dążeniu do właściwych przyzwyczajeń, przeczytasz więcej  TUTAJ.

Co może zrobić firma, by wspierać pracowników?

Typy rozwiązań są dwa – edukować i dawać możliwości. Nie będzie rzecz jasna żadnym zaskoczeniem fakt, że najlepiej zadziałają oba na raz, jako element kompleksowej strategii prozdrowotnej.

Co z tą kawą? Zazwyczaj najprostszym rozwiązaniem, po które sięgają pracownicy, są napoje energetyczne i kawa. Warto jednak pamiętać, że dzienny limit „małej czarnej” nie powinien przekraczać 4 filiżanek [10]. Zapewnienie pracownikom dobrego ekspresu to nie magiczne rozwiązanie problemu spadku energii. Warto sięgnąć po inne, zdrowsze możliwości.

Prof. Christopher Barnes z Washington's Foster School of Business radzi za pośrednictwem magazynu Forbes, by naturalne spadki energii włączyć w odpowiedni plan pracy [11]. Nie doprowadzimy wówczas do sytuacji, w której popołudniowe zmęczenie wzrośnie do poziomu, który zagrozi realizacji zadań. I tak na przykład – rano możemy zlecać pracownikom zadania wymagające większego skupienia kreatywności albo fizycznej energii. Popołudniowy, naturalny spadek sił witalnych to dobry czas na zajęcia niewymagające twórczego podejścia i nowych pomysłów – można wtedy zaproponować chociażby porządkowanie dokumentów czy spotkanie podsumowujące postępy projektu.

Warto także wprowadzać przerwy, niekoniecznie całkowicie zwalniające od pracy, ale np. związanie z lżejszymi zadaniami [7]. Docelowo takie oderwanie się od intensywnej pracy poprawi jej efektywność z perspektywy całego dnia. Taką przerwą może być chociażby przygotowanie wydruków czy dostarczenie dokumentów do innego działu – to wymusza w naturalny sposób oderwanie się od zadań i odrobinę ruchu. Chwilą na oddech bez przerywania pracy mogą być także spotkania typu burza mózgów w przypadku, kiedy zespół pracuje głównie nad analizami czy innymi czynnościami wymagającymi skupienia.

Obawiasz się, że brakuje ci zarówno czasu, jak i wiedzy, żeby zapewniać pracownikom właściwe wsparcie w zakresie zdrowego stylu życia? Nie musisz korzystać z wewnętrznych zasobów. Do dyspozycji masz chociażby takie zewnętrzne usługi jak Kreator Diety, stworzony przez MultiLife. Dzięki temu benefitowi zapewnisz pracownikom także inne rozwiązania poprawiające ich psychiczny i fizyczny dobrostan, chociażby dostęp do inspirujących książek czy kursów rozwojowych.

Webinary ze specjalistami, masaże biurowe, konsultacje z trenerem i dietetykiem - wszystko to sprawi, że pracownicy będą bardziej świadomi kwestii zdrowotnych i łatwiej wdrożą nawyki (także te żywieniowe), przekładające się na efektywność.

Nadmierne i regularne odczuwanie „afternoon slump” może być wynikiem ogólnego przemęczenia. Warto monitorować liczbę wykorzystanych dni urlopowych w zespole i dbać o to, by pracownicy znajdowali czas na wypoczynek [7].

Powodem popołudniowego zmęczenia może być także samo… pomieszczenie, w którym pracujemy. Głośne, zatłoczone przestrzenie mogą wzmagać stres, a zła wentylacja przyczynia się do szybkiego spadku efektywności. Czasem na „afternoon slump” może zadziałać po prostu… otwarcie okien i solidne przewietrzenie pokoju [7].

Wprowadzanie zdrowych nawyków żywieniowych będzie łatwiejsze, jeśli firma zapewni pracownikom miejsce, w którym mogą spokojnie zjeść oraz wodę pitną do dyspozycji w wielu punktach biura. Pamiętajmy, że to nawodnienie – nawet bardziej niż „ratunkowa” filiżanka kawy – wpływa na ogólną efektywność [12].

Ćwiczenia, te tradycyjne, ale i te oddechowe, to znakomity sposób na przywrócenie „wysokich obrotów” przemęczonego umysłu. Warto więc zachęcać pracowników do takiej formy dbania o siebie i – w miarę możliwości – dawać im osobną przestrzeń, np. pokoje ćwiczeń czy strefy relaksu [12].

Jak widać, narzędzi, które mamy do dyspozycji, by poprawić efektywność w firmie jest wiele i mamy je praktycznie na wyciągnięcie ręki. Pamiętajmy jednak przy tym, że produktywność nie jest, i nigdy nie będzie, stała przez cały dzień – bądźmy więc dla siebie wyrozumiali i dopasowujmy pracę do naturalnego rytmu. Wówczas będzie nie tylko efektywna, ale i po prostu przyjemna.

Źródła:

1. https://bezprawnik.pl/paczki-dla-pracownikow-w-tlusty-czwartek/.
2. https://www.liveabout.com/causes-of-afternoon-slump-3514765.
3. https://www.stada.com/media/7248/20220810_stada_factsheet_sleep_engl_v02.pdf.
4. https://zdrowie.pap.pl/dieta/dieta-ma-duzy-wplyw-na-wyniki-w-pracy.
5. https://novumortopedia.pl/wydolnosc-w-roznych-porach-dnia/.
6. https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/pij-wiecej-wody.
7. https://inewi.pl/Blog/spadek-energii-w-pracy-jak-z-nim-walczyc.
8. https://www.portalspozywczy.pl/dookola-rynku/wiadomosci/badanie-co-polacy-jedza-w-pracy,143558.html.
9. https://www.pulshr.pl/rynek-zdrowia/zdrowa-dieta-poprawia-produktywnosc-pracownicy-o-tym-zapominaja,77621.html.
10. https://www.medonet.pl/zdrowie,organizm-daje-znac--ze-pijesz-za-duzo-kawy--nie-przegap-tych-sygnalow,artykul,10109285.html.
11. https://www.forbes.pl/kariera/nie-unikniesz-spadkow-energii-zacznij-planowac/hmtzl6x.
12. https://poradnikpracownika.pl/-spadek-energii-w-pracy-jak-go-pokonac.
13. https://portal.abczdrowie.pl/wyniszcza-jelita-doprowadza-do-problemow-psychicznych-polacy-maja-ogromny-problem.
14. https://analitykadietetyczna.pl/dlaczego-wystepuje-spadek-energii-po-poludniu/.