Odporność psychiczna w czasach chaosu i zmian

Im bardziej zmienny i chaotyczny jest świat wokół, tym bardziej stabilności i oparcia szukajmy w sobie. Siła i odporność tkwią w nas, w naszych reakcjach na przydarzające się wydarzenia, ale też na to, jaki wpływ mamy na swoje życie.

Co znaczy być „odpornym psychicznie”?

Czym jest odporność psychiczna, która staje się coraz bardziej upragnioną kompetencją już nie tylko ludzi biznesu, ale wszystkich niezależnie od profesji, wieku czy wykształcenia?

„Odporność psychiczna stanowi cechę osobowości determinującą w znacznym stopniu sposób, w jaki ludzie reagują na wyzwania, stres i presję niezależnie od okoliczności”. (Clough & Strycharczyk 2012)

Okazuje się, że odporność psychiczna jest cechą plastyczną, co oznacza, że możemy ją rozwijać w trakcie życia. Powiedzenie, że zawsze tak reagowałem/am i tego nie zmienię, w przypadku odporności psychicznej jest przekonaniem ograniczającym. Warto tę cechę rozwijać i wzmacniać, ponieważ ma bezpośredni wpływ na dobrostan, pozytywne zachowania oraz aspiracje.

Zatem, co powoduje, że niektóre osoby potrafią relatywnie sprawnie pozbierać się po porażce i powrócić do równowagi, umieją efektywnie działać pod presją lub są wytrwałe nawet, jak jest trudno i pod górkę?

Co wchodzi w skład odporności psychicznej?

Korzystając z modelu stworzonego przez Clough’a & Strycharczyka, odporność psychiczna każdego z nas składa się z 4 obszarów:

• pewność siebie,
• wyzwanie,
• zaangażowanie,
• kontrola

Każdy z tych elementów rzutuje na nasz sposób radzenia sobie z wyzwaniami, niezależnie od ich wielkości czy intensywności.

Jak budować poczucie pewności siebie?

Pewność siebie to wiara we własne możliwości oraz swoboda w relacjach z innymi. Właśnie tutaj zaczyna się nasza samoświadomość, czyli znajomość siebie, swoich cech i umiejętności. Wiara w swoją wartość, w swoje możliwości, niezależność od oceny i opinii innych powoduje, że nawet w sytuacji trudnej wiem, że sobie poradzę i z jakich swoich zasobów mogę skorzystać. Tutaj też zawiera się asertywność i umiejętność pozostania sobą, przy swoich opiniach, niezależnie od otoczenia w jakim żyję czy pracuję.

Pewność siebie to cecha, która daje nam podstawę do samoakceptacji z całą paletą zalet i wad, talentów i niedoskonałości. Aby budować swoje poczucie pewności siebie warto zwiększać świadomość swoich zasobów, nawet poprzez niewielkie działania każdego dnia.

• Wypisz rzeczy, które w sobie lubisz i dlaczego – to jest lista otwarta, za każdym razem, gdy sobie coś przypomnisz, dopisuj. Sięgaj do tej listy w trudniejszych momentach, gdy potrzebujesz sobie przypomnieć, jak wiele masz pozytywnych cech.
• Wprowadź nawyk chwalenia się, zauważania sukcesów i osiągnięć. Twój mózg potrzebuje dostać bodziec-komunikat, że coś jest sukcesem, abyś poczuł/a satysfakcję.
• Przedstawiaj pomysły, zgłaszaj sugestie – możesz zacząć od jednego na spotkaniu zespołowym czy rodzinnym. Chodzi o zabieranie głosu i wypowiadanie swojego zdania.
• Sprawdź, jak brzmi Twój wewnętrzny monolog – czy mówisz do siebie głosem wspierającym, czy krytykującym? Ten drugi powoduje ciągłe poczucie niedosytu i braku satysfakcji. Nieustanną gonitwę za potwierdzeniem swojej wartości poprzez podejmowanie wielu działań.
• Przyjmuj porażki i błędy jako elementy życia, z których można się wiele nauczyć o sobie, o innych i o świecie. Analizuj, wyciągaj wnioski i idź dalej.
• Odpuszczaj perfekcjonizm – perfekcja zabija możliwości, kreatywność i otwartość, zabierając duży kawałek doświadczeń.